De geschiedenis van Batavus fietsen

Wie aandachtig de fietsmerken volgt waar de Pro Tour wielrenners mee rijden, heeft zeker al opgemerkt dat het Nederlandse Batavus al een tijdje niet meer vertegenwoordigd is. Dit historische merk dat al sinds 1904 bestaat is sinds 2012 gestopt met sponsoring alsook met de productie van racefietsen waardoor Batavus dus ook in het rijtje verdwenen fietsmerken uit het wielerpeloton terecht is gekomen.

foto uit een Batavus cataloog van 1988

De laatste Pro Tour ploeg die Batavus sponsorde was Vacance Soleil in 2010 met onder andere Bobbie Traksel, Johnny Hoogerland, Bjorn Leukemans, Marco Marcato en Wout Poels. Menig wielerliefhebber herinnert zich ongetwijfeld nog de mythische zege van Bobbie Traksel in een door storm geteisterde Kuurne Brussel Kuurne.

Oprichting Batavus

De geschiedenis van Batavus start in 1904 wanneer Andries Gaastra in Heerenveen een winkel start in naaimachines en horloges. Nauwelijks 2 jaar later breidt hij zijn activiteiten uit met de verkoop van Presto fietsen die hij rechtstreeks uit Duitsland laat importeren.

Het blijkt meteen een succes en al gauw brengt Gaastra zijn eigen merk Batavus op de markt. Naast Batavus bestaat ook nog het merk Batafus, beide merken blijven naast elkaar bestaan tot 1923 wanneer Batafus wordt geschrapt.

Met de wereldcrisis in de jaren 30 van vorige eeuw krijgt de productie een serieuze deuk waardoor Gaastra op zoek gaat naar bijkomde activiteiten die hij vindt in ondermeer schaatsen en de bromfiets. In 1936 brengt Batavus dan ook zijn eerste model uit maar door het feit dat een rijbewijs vereist is, blijkt dit geen succes.

Een Batavus Conforte bromfiets uit 1967

Ook het uitbreken van WOII is een harde dobber voor de economie met nauwelijks vraag naar fietsen en bromfietsen waardoor Gaastra beslist om de fabriek tijdelijk te sluiten.

Aan de lange moeilijke jaren van Batavus komt gelukkig een einde in de 2de helft van de jaren 40 na het einde van de 2de wereldoorlog. De wil bij de bevolking om deze ellendige jaren zo snel mogelijk te vergeten is enorm en de economie krijgt een flinke boost. De productie van fietsen stijgt naar een hoogtepunt waardoor bij Gaastra het idee opkomt om een nieuwere grotere fabriek te bouwen.

de oude Batavus fabriek

Dit laatste is een feit in 1956. Batavus heeft dan 350 mensen in dienst en de fabriek beschikt over het allermodernste machinepark. In de jaren 70 van de vorige eeuw is Batavus zelfs de grootste en belangrijkste fietsfabrikant van Nederland met een jaarproductie van 70.000 brommers en 250.000 fietsen.

Daarna gaat het terug bergaf en in 1986 gaat Gazelle zelfs failliet. Gelukkig zonder leed voor de werknemers want het bedrijf wordt overgenomen door de Atag Cycle Group. Eind jaren 90 verandert Gazelle nogmaals van eigenaar en behoort serdertdien tot de Accel Group die tevens eigenaar is van het merk Koga.

De eerste Batavus profploegen

Vanaf 1966 start Batavus met de sponsoring van professionele wielerploegen. Het succes blijft niet lang uit met overwinningen in De Omloop Het Nieuwsblad en etappes in de Tour de France en de Vuelta.

De Batavus Televizier ploeg in 1966 – foto door Anefo – http://proxy.handle.net/10648/aaf083ce-d0b4-102d-bcf8-003048976d84, CC0, Koppeling

In 1975 wordt een 1ste wereldtitel behaald op de weg met Tineke Fopma die deel uitmaakt van de Nederlandse amateurploeg. Het hoogtepunt voor Batavus is echter de periode tussen 1986 en 1992, wanneer Batavus hoofdsponsor is van de Nederlandse Wielerunie KNWU. Er worden zowel wereldtitels als Olympische medailles behaald door Monique Knol, Leontien van Moorsel en Erik Dekker.