Gino Bartali is samen met Fausto Coppi, Francesco Moser, Marco Pantani en de onlangs overleden Felice Gimondi één van de meest tot de verbeelding sprekende Italiaanse wielrenners.
Legendarische duels met Fausto Coppi
Vooral zijn vele duels in de jaren ’40 en ’50 met il campionissimo Fausto Coppi zijn legendarisch en bij veel Italianen in het geheugen gegrift. Coppi, 5 jaar jonger en zonder twijfel de meest getalenteerde maar Bartali de renner die zich nooit gewonnen gaf.
Bartali was bovendien diepgelovig wat hem populair bij de gelovigen maakte terwij Coppi samen was met een gescheiden vrouw en allesbehalve gelovig was. Eén van zijn legendarische uitspraken was dat god wel wat anders te doen had dan een wielerwedstrijd te volgen.
Het legendarische beeld van Coppi en Bartali die een drinkbus doorgeven aan elkaar
De Tour de France schreef Bartali 2 keer op zijn naam, namelijk in 1938 en 1948. Een tussenperiode van maar liefst 10 jaar wat hem nog steeds de enige renner maakt met zo’n groot verschil. Dit is hoofdzakelijk te wijten aan de 2de Wereldoorlog wanneer er geen wielerwedstrijden werden gehouden.
Bartali won ook 3 keer de Giro d’Italia, 4 keer Milaan Sanremo, 3 keer de Ronde van Lombardije en tal van andere wedstrijden.
Bartali de oorlogsheld
Het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog zorgde voor een groot probleem bij de meeste Europese wielrenners. Er werden namelijk geen wedstrijden meer georganiseerd waardoor hun inkomstenbron er niet meer was.
Gino Bartali moest, net als Fausto Coppi, verplicht in dienst maar in tegenstelling tot Coppi hoefde Bartali niet de gevechtslinie in. Hij mocht werken als fietskoerier wat hem toeliet om op die manier in de oorlogsjaren toch nog te trainen over de Toscaanse wegen.
Gino Bartali tijdens WOII
Wat velen echter niet weten en waar Bartali zelf nooit veel over heeft gesproken omdat hij vond dat hij maar zijn plicht deed is dat Bartali heel wat Toscaanse joden gered heeft van de deportatie.
In opdracht van de aartsbisschop van Toscane sloot Bartali zich aan bij het verzet en fietste hij bijna dagelijks langs de Duitse troepen met valse documenten en identiteitskaarten in zijn frame verstopt. De Duitsers hadden geen aandacht aan hem en dachten dat hij maar zijn dagelijkse kilometers aflegde.
Hierdoor redde Bartali naar het schijnt meer dan 800 Toscaanse Joden. Zelf wilde hij geen extra heldenstatus omdat hij beroemd was en vond dat er mannen en vrouwen waren die in de oorlogsperiode grotere heldendaden hadden gedaan dan hijzelf. Hij vond dat hij simpelweg zijn plicht deed.
Standbeeld in Florence
Op 5 Mei 2000, een aantal dagen voor de start van de Giro d’Italia, overlijdt Gino Bartali aan een hartaanval in aanwezigheid van zijn familie.
Enkele dagen later, op 30 Mei werd het boek ‘Gino Bartali, mio papà’ gepresenteerd in Florence. Het boek is geschreven door Andrea, Gino’s zoon en bevat een unieke kijk in de wereld van Gino Bartali vanuit de ogen van zijn zoon toen hij nog een kind was.
Standbeeld van Coppi en Bartali in Madonna di Ghisallo
Tijdens de boekpresentatie, waar vele prominenten uit de politieke- en wielerwereld aanwezig waren, werd het idee geopperd om een standbeeld te plaatsen in zijn stad Florence. Of dit standbeeld er ooit zal komen valt te bezien.
Momenteel is er slechts één standbeeld in Italië van Bartali. Voor het kerkje Madonna di Ghisallo zij aan zij met Fausto Coppi.
Het verborgen leven van Gino Bartali als verzetsstrijder kun je lezen in het boek Gino Bartali de Leeuw van Toscane. Het boek bestaat uit 3 delen: de overwinning van 1938, zijn rol in WOII en zijn overwinning in 1948.
Een interessant boek dat zeer gemakkelijk leest over het sportieve en heldenleven van deze uitzonderlijke atleet.
