Ik hoor heel veel mensen zeggen dat het wielrennen vroeger veel zwaarder was, dat de renners nu teveel in de watten worden gelegd en dat het meer een ploegensport is dan een individuele strijd.
Voor een gedeelte ben ik daar mee akkoord maar is dat niet voor alles in onze huidige maatschappij. We werken ook geen 6 dagen meer in de week, beschikken over allerlei snufjes in de keuken zoals een vaatwasmachine, wasmachine, droogkast die ons het leven comfortabeler en éénvoudiger hebben gemaakt. Hoeveel jongeren leggen er nog meer dan 10km heen en terug met de fiets af om naar school te gaan en zo kunnen we wel nog een tijdje voort.
De eerste wielrenners = slaven?
Als we terugkijken naar het wielrennen van vroeger, met klinkende namen als Maurice Garin, Philippe Thys, Sylvère Maes, Fausto Coppi, Briek Schotte, Rik Van Steenbergen, Louison Bobet, Ferdi Kubler, Hugo Koblet, Gino Bartali en nog heel veel andere namen, dan omschrijven we deze periode maar al te graag als heroïsch en wat sommigen onder ons als romantisch of nostalgisch aanzien kunnen of moeten we feitelijk als gekkenwerk bekijken.
Gino Bartali en Fausto Coppi, 2 protagonisten van het naoorlogse wielrennen, Pubblico dominio, Collegamento
Geen wielrenner die er nu nog aan zou denken om een rit van 500km te rijden met een start ’s nachts, zijn eigen fiets te moeten herstellen, een berg op te rijden op een onmenselijk verzet of zelf zijn hotel te moeten zoeken in een grote ronde.
En dat is maar goed ook want de tijden zijn veranderd. Net zoals de 6 dagen werkweek en de kinderarbeid (althans niet bij ons) nooit zullen terugkomen.
Net zoals we het harde boerenleven van vroeger romantiseren, zo worden ook de prestaties van de vroegere wielrenners als heldendaden gezien en terecht maar waren deze helden niet onderworpen aan een soort van slavernij waar ze niet van onder konden? De wielrenner in die tijd had maar weinig keuze, kreeg geen tot weinig steun van zijn mederenners, wielrennersvakbonden bestonden toen nog niet en de renners in die tijd waren veel onmondiger dan de renners van nu.
In de beginperiode van het wielrennen was de prestatie ondergeschikt aan het sportieve. Zo was het de droom van Henri Desgrange, oprichter van de Tour de France, dat slechts 1 renner de aankomst zou bereiken. Het parcours was dan ook onmenselijk zwaar. Veel wielrenners kwamen in de beginperiode van het wielrennen uit een lagere sociale klasse en hoopten met het wielrennen hun brood te verdienen. Het slaafs uitvoeren van de etappes namen ze er dan maar bij.
De deelnemers aan de allereerste Tour de France in 1903 met vooraan links in het wit Maurice Garin, de 1ste winnaar
Sport nu: een enorme business
Sport in het algemeen is een enorme business geworden en werd vroeger niet als een echt beroep gezien. Maar is het wielrennen daarom minder hard geworden en worden de wielrenners zoals sommigen beweren, teveel bepamperd?
Het is allemaal zoveel professioneler geworden: trainingskampen, hartslag- en wattagemeters, aerodynamica, isotone dranken, medische begeleiding, technologische verbeteringen, enzovoort.
Je zou kunnen stellen dat het wielrennen vroeger veel meer een strijd was tussen verschillende individuen terwijl het nu meer een ploegsport is maar om te winnen moet je nog steeds sneller rijden dan de 2de en de snelheid van deze 2de ligt momenteel enorm hoog.
4500km tijdens een zesdaagse
Kun je je nu nog voorstellen dat een renner tijdens een zesdaagse maar liefst 4500km zou afleggen en dit in een gesloten ruimte vol van sigarettenrook omdat de toeschouwers op het binnenplein volop aan het roken zijn. Tijdens de vroegere zesdaagsen sliepen de renners soms maar enkele uren tussen de verschillende wedstrijden.
even rusten tussen de wedstrijden door tijdens de zesdaagse van Antwerpen in 1938 – foto J. Van den Abbeele
Kun je je inbeelden dat de renners in de Tour de France een etappe in de voormiddag moeten rijden, vervolgens een lange verplaatsing moeten maken om op de nieuwe plek nog een etappe te moeten rijden?
Kun je je nu nog voorstellen dat een renner in de auto slaapt omdat het hotel dat werd toegewezen door de Tour de France, zodanig vuil was dat de renner er niet wilde slapen. De renner in kwestie was Lucien Van Impe maar zo zullen er wel nog geweest zijn. Vroeger werden de renners ook wel eens samen in één grote slaapzaal ondergebracht van een schooltje of een parochiezaaltje.
Allemaal zaken die vroeger als normaal werden beschouwd maar gelukkig tot het verleden behoren. Een renner die een belangrijke rol heeft gespeeld in het stopzetten van deze zottigheden is Bernard Hinault die als spreekbuis diende voor zijn mederenners en dreigde met stakingen als de condities niet zouden veranderen.
De tijd dat de coureurs beulenwerk moesten verrichten is gelukkig al lang voorbij: zelf de fiets poetsen, tubes leggen, de trein nemen, de hotels betalen, voor eten zorgen, onderweg afstappen om ergens in een café drank te gaan halen, bij een valpartij geen bijstand krijgen, enzovoort.
Seizoen afstemmen op de Tour de France
Je moet natuurlijk wel toegeven dat er een periode is geweest dat het wielrennen redelijk saai was, toch wat betreft de grote rondes! Een lange ontsnapping die stand houdt tot aan de finish, een klimmer die iedereen in de vernieling rijdt (de laatste moet Marco Pantani geweest zijn).
Gelukkig is daar de laatste jaren verandering in gekomen en zijn er terug renners die durven koersen als een nieuweling, zijn er die durven aanvallen op 50 à 60km van de aankomstlijn en zijn er terug renners die het ganse jaar door koersen en niet hun wielerseizoen afstemmen enkel op de grote rondes en dan vooral op de populairste, de Ronde van Frankrijk.
Het wielrennen, net zoals de maatschappij, is veranderd maar de heldendaden van de wielrenners zullen altijd blijven bestaan.
De wielrenners van nu rijden niet trager op de grindwegen van de Strade Bianche omdat ze bang zijn om te vallen of omdat ze vrezen weggeblazen te zullen worden door de hevige wind (zie serieuze valpartij in de Strade Bianche 2022 toen renners letterlijk werden weggeblazen).
Dit bericht op Instagram bekijken
Ook eisen ze niet dat de enorme gaten tussen de kasseien van Parijs Roubaix worden opgevuld en blijven ze niet liggen zoals voetballers na een valpartij.
Ze rijden verschillende cols buiten categorie op tijdens een bergrit in een grote ronde en vliegen er van bij de start meteen in.
Neen, zeggen dat de wielrenners van vandaag geen helden meer zijn is oneer aandoen aan deze prachtige sport.
